بایدن و بازگشت به توافق آب و هوایی پاریس

توافقنامه پاریس در تاریخ ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵ با شرکت ۱۹۵ کشور جهان در چارچوب کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد با هدف جلوگیری از افزایش دمای زمین به بیش از ۲ درجه سانتی گراد در قرن جاری و تلاش در جهت محدودیت افزایش دما به زیر ۱.۵ درجه سانتیگراد نسبت به سطح آن پیش از صنعتی شدن تدوین شد. بر اساس این موافقتنامه گاز‌های گلخانه‌ای اصلی‌ترین عامل گرمایش و تغییر اقلیم کره زمین شناخته شد. کشور‌های شرکت کننده درنشست پاریس ملزم شدند برنامه‌های ملی کاهش انتشار (NDC) را هر پنج سال یک بار بازنگری و اصلاح کنند.

 

استراتژی‌های مقابله با گرمایش جهانی
کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای یکی از دو استراتژی مقابله با گرمایش جهانی است که در عین تفاوت‌های عملکردی، هدف یکسانی دارند. دیگر استراتژی معرفی‌شده، سازگاری با تغییر اقلیم نام دارد. سازگاری به معنی آماده بودن در برابر اثرات سوء تغییر اقلیم به‌صورتی است که نه تنها اختلالی درروند و کیفیت زندگی انسان‌ها ایجاد نشود بلکه استراتژی‌هایی برای شرایط آینده داشته باشد. جوامعی که همراه با سازگاری، به استراتژی کاهش انتشار هم اقدام کنند، طبیعتاً آمادگی بیشتری در برابر اثرات سوء تغییر اقلیم از خود نشان خواهند داد.

محور‌های توافقنامه پاریس
روح حاکم بر توافقنامه پاریس بر اساس لزوم اقدام مشترک برای حفظ افزایش دمای کره زمین حداکثر تا دو درجه نسبت به پیش از انقلاب صنعتی از طریق کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای است. برای مثال از طریق بهینه کردن مصرف سوخت و استفاده از فناوری نوین قابل تحقق هست. افزایش سازگاری کشور‌ها به‌ویژه کشور‌های فقیر و درحال توسعه با تغییرات اقلیمی نیز مد نظر است. به این منظور در چارچوب اصل مشترک، اما متفاوت کشور‌ها در قبال بحران‌های زیست‌محیطی و با توجه به آنکه کشور‌های توسعه‌یافته نقش عمده‌ای در انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و گرم شدن کره زمین داشته‌اند متعهد شده‌اند با انتقال و توسعه فناوری، تأمین مالی و ظرفیت‌سازی برای کشور‌های آسیب‌پذیر درحال توسعه به جلب مشارکت آن‌ها برای همراهی در تلاش‌های پایدارکننده غلظت گاز‌های گلخانه‌ای اقدام کنند.

نکات حائز اهمیت در توافقنامه پاریس
یکی از نکات تمرکز در این موافقتنامه حمایت کشور‌های توسعه‌یافته از طرح‌های افزایش سازگاری و کاهش اثرپذیری کشور‌های عضوی است که در معرض بیشترین خطر قرار دارند. پیوستن به این توافقنامه امکان استفاده از حمایت‌های بین‌المللی مربوط به کاهش خسارات ناشی از گرمایش جهانی را برای کشور فراهم می‌کند. اهمیت این مساله از آن جاست که برخی از کشور‌ها بسیار بیشتر از متوسط جهانی از اثرات تغییرات اقلیم متضرر خواهند شد. این خسارات زیست‌محیطی هزینه‌های فزاینده اقتصادی و اجتماعی (مانند تسریع مهاجرت از روستاها) را به همراه خواهد داشت این در حالیست که تبعات زیست‌محیطی مشاهده شده در تمامی نقاط جهان (خشکسالی، سیل، امواج حرارتی، آتش‌سوزی، طوفان و ...) تنها درازای حدود یک درجه سانتیگراد افزایش دمای متوسط کره زمین در حال رخ دادن است. در صورت کاهش نیافتن انتشار، انتظار می‌رود که شاهد افزایش دمای حدود ۵ درجه سانتیگراد در چند دهه پیش رو باشیم و این شرایط تبعات به‌مراتب زیان‌بارتری در سطح جهان و کشور خواهد داشت.

دوگانگی در ایالات متحده آمریکا روز به روز در حال افزایش است و هر روز عقاید سران سیاسی کشور از یکدیگر فاصله بیشتری می‌گیرند. در این بین، جو بایدن و دونالد ترامپ طی دوران کاندیداتوری خود برای ریاست جمهوری به حدی متفاوت عمل کردند که گویی از دو سیاره متفاوت به کره خاکی سفر کرده بودند.

جو بایدن در تبلیغات انتخاباتی خود برای ریاست جمهوری به گونه‌ای سخن می‌گفت که گویی قصد داشت شهروندان آمریکا را به فروش خودرو‌های شخصی و سرمایه‌گذاری در نیروی باد سوق دهد این در حالی بود که از نظر ترامپ استفاده از سوخت‌های فسیلی کاری نامعقول به نظر نمی‌رسید و همین طرز تفکر همگان را به تأمل در مورد این مسئله واداشت که آیا رئیس‌جمهور پیشین آمریکا به تغییرات آب و هوایی باور دارد یا نه؟

در واقع بایدن و ترامپ در زمینه محیط زیست و تغییرات اقلیمی نگرش‌هایی کاملاً متفاوت داشتند و بایدن قصد دارد برای کاهش تغییرات اقلیمی و حفظ محیط زیست اهدافی جدی را در پیش بگیرد.

نیاز فوری به کاهش تغییرات اقلیمی
تفاوت عمده‌ای که بین بایدن و ترامپ در خصوص محیط زیست وجود داشت، تاکید بایدن بر حل مشکلات اقلیمی بود در حالی که ترامپ هیچ توجهی به این مسئله نداشت. البته پیش از شروع انتخابات نیز، بایدن اقدامات زیادی برای حفظ محیط زیست انجام داده بود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به وضع قانون جهانی حفاظت از آب و هوا اشاره کرد.

این اولین لایحه‌ای بود که در زمینه محیط زیست به مجلس آمریکا ارائه شده بود و بایدن در آن زمان، به عنوان معاون باراک اوباما، قانون بهبود و سرمایه‌گذاری مجدد آمریکا ۲۰۰۹ را مدیریت کرده و مبلغ ۹۰ میلیارد دلار نیز برای انرژی پاک هزینه کرد. جو بایدن هدف خود را به عنوان معاون رئیس جمهور، مقابله با تغییرات آب و هوایی معرفی کرد و امضا توافقنامه پاریس (پیمان‌نامه‌ای با هدف کاهش انتشار گاز‌های آلاینده) توسط اوباما را مورد حمایت قرار داد.

از سوی دیگر، ترامپ در سال ۲۰۱۵ فوراً از عهدنامه پاریس کناره‌گیری کرد و رویکردی مخالف علم برای محیط زیست در پیش گرفت. از دیگر اقدامات واضحی که ترامپ علیه محیط زیست انجام داد، پایان دادن به فعالیت گروهی از دانشمندان بود که با هدف کاهش سطح آلودگی هوا در تلاش بودند. همچنین ترامپ محدودیت‌های مربوط به انتشار متان را کاهش داد، قوانین زیست محیطی در دوران همه‌گیری کرونا را لغو کرد، استفاده از سوخت فسیلی را ضروری دانست و به اقدامات در حال انجام برای حفاظت از آب خاتمه داد.

سوخت‌های فسیلی
توجه به تامین سوخت‌های فسیلی یکی از مهم‌ترین تدابیر برای به قدرت رساندن مقامات سیاسی به شمار می‌رود. اگرچه اغلب سیاستمداران به این نتیجه رسیده‌اند که آینده حمل و نقل باید بر پایه انرژی تجدیدپذیر استوار باشد، اما همچنان انرژی حرکتی اغلب خودروها، هواپیما‌ها و سایر وسایل حمل و نقل از سوخت‌های فسیلی است.

با وجود اینکه بایدن تا کنون موفق به جایگزین کردن سوخت‌های فسیلی با انرژی پاک نشده است، اما از زمان‌های دور، بر هزینه نکردن پول برای تامین این سوخت‌ها تاکید کرده است؛ از همه مهم‌تر اینکه، رئیس جمهور جدید ایالات متحده متعهد شده پرداخت هر گونه یارانه و کمک مالی به کمپانی‌های سوخت فسیلی را قطع کند.

ترامپ در ادعا‌های خود هیچ مشکلی با سوخت‌های فسیلی نداشت و بار‌ها مدعی شد که خبر رو به اتمام بودن انرژی کشور یک شایعه است و چیزی جز یک دروغ بزرگ نیست. حتی وی در دوران حکومت خود استفاده از سوخت فسیلی بیشتر را ترویج داد و به خصوص بر مصرف بیشتر زغال سنگ تاکید کرد.

انرژی‌های پاک
جو بایدن در جریان تبلیغات انتخاباتی خود برای ریاست‌جمهوری به طور مکرر از دستیابی سراسر ایالات متحده آمریکا به ۱۰۰ درصد انرژی پاک خبر می داد و هدف خود را ذخیره‌سازی انرژی در شبکه توزیع معرفی می کرد که به ادعای وی ۱۰ برابر کمتر از باطری‌های یون لیتیوم هزینه در بر خواهد داشت.

همچنین بایدن مدعی شده است که تا سال ۲۰۳۰، سراسر آمریکا را راکتور‌های هسته‌ای مدولار کوچک، ساختمان‌هایی با مصرف انرژی شهری صفر، سازه‌هایی با مواد فاقد کربن و سواحلی با تولید دو برابر انرژی بادی فرا خواهد گرفت؛ این در حالی است که ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود، طرح انرژی پاک باراک اوباما را لغو کرد و تمایلی به افزایش تولید باد سواحل دریایی از خود نشان نداد.

برابری زیست محیطی
بایدن در اظهارات خود به طور مرتب بر نابرابری دسترسی مردم به فضا‌های سبز و هوای پاک اشاره کرده است. وی بار‌ها ادعا کرده است که ساکنان مناطق فقیرنشین و جوامع غیر سفیدپوست بیش از سایر مردم آمریکا تحت تأثیر آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی قرار گرفته‌اند و باید شرایط زیست محیطی در سراسر کشور به گونه‌ای تغییر کند که نوعی برابری در میان مردم برای دسترسی به هوای پاک وجود داشته باشد این در حالی است که دونالد ترامپ طی دوران ریاست جمهوری خود نه تنها هیچ‌گاه سخنی از نابرابری زیست محیطی به میان نیاورد، بلکه تبعیض نژادی نیز در حضور وی بیش از پیش افزایش یافت.

جو بایدن در روز ۲۷ ژانویه (۸ بهمن) از دور دوم فرمان‌های اجرایی خود رونمایی کرد. این فرمان‌ها شامل یک فرمان چندگانه برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی در داخل کشور و تاکید بر اهمیت این موضوع به عنوان یک اولویت در امنیت ملی است.

جو بایدن، رئیس جمهوری دموکرات که ۲۰ ژانویه روی کار آمد، فوراً فرمان اجرایی لغو احداث خط لوله «کی‌استون اکس ال» که نفت خام به دست آمده از ماسه‌های قیردار (ماسه‌های نفتی) را از کانادا به آمریکا وارد می‌کند، صادر کرد. او همچنین بر تصمیم خود برای ماندن ایالات متحده در توافق پاریس ۲۰۱۵ تاکید کرد. 

هر دو اقدام آقای بایدن، معکوس‌کننده سیاست‌های «دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، است. چرا که در چهار سال گذشته دونالد ترامپ به منظور پیشبرد سیاست «تسلط در بخش انرژی» برای به حداکثر رساندن تولیدات و صادرات نفت، گاز، و زغال سنگ (سوخت‌های فسیلی)، ۱۰۰ قانون مربوط به تغییرات آب و هوای و حفظ محیط زیست را لغو یا روند آن‌ها را معکوس کرده بود.

 

جو بایدن در این خصوص یک پست مشاور ملی امور اقلیمی ایجاد کرد که هدایت دفتر "سیاست داخلی اقلیمی" در کاخ سفید را به عهده خواهد داشت. «جان کری» وزیر خارجه اسبق آمریکا که فرستاده آقای بایدن در امور اقلیمی است در جمع خبرنگاران گفت: "او (بایدن) می‌داند که توافق اقلیمی پاریس به تنهایی کافی نیست. نه در شرایطی که تقریبا ۹۰ درصد کلیه گاز‌های گلخانه‌ای جهان از جایی خارج از مرز‌های آمریکا متصاعد می‌شود. حتی اگر ما همین فردا تصاعد گاز‌های گلخانه‌ای آمریکا را به صفر برسانیم باز هم مساله سر جای خود باقیست. "

 

همچنین جو بایدن از ایجاد یک تیم زیست محیطی جدیدی که وظیفه حفاظت از منابع طبیعی و زیست محیطی آمریکا را بر عهده دارد، خبر داد. «دب هالند» وزیر کشور آمریکا مسئولیت مدیریت آن‌دسته از منابع طبیعی را بر عهده دارد که در مالکیت دولت است؛ به عنوان مثال پارک‌های ملی. وزارت کشور در ایالات متحده در مقایسه با کشور‌های اروپایی، بیشتر وظایف منطقه‌ای مربوط به اقلیم طبیعی را به عهده دارد. هالند نخستین وزیر این کشور از میان بومیان آمریکا است. «مایکل ریگان»، رئیس آژانس حفاظت محیط زیست ایالت کارولینای شمالی، و برندا مالوری، وکیل مشهور محیط زیست نیز اعضای این تیم هستند. این گروه همچنین توسط «جینا مک کارتی»، رئیس آژانس محیط زیست ایالات متحده در دوره باراک اوباما تقویت می‌شود.

دستور هفته پیش جو بایدن برای متوقف کردن روند احداث خط لوله "کی استون اکس ال" برای انتقال نفت از کانادا به آمریکا با توفانی از انتقاد‌ها روبرو شد. منتقدان آقای بایدن می‌گویند که ابتکار عمل‌های او به بازار کار ضربه خواهد زد آن هم در زمانی که آمریکا به دلیل همه گیری کووید-۱۹ با آمار بی سابقه بیکاری روبروست. اما دولت بایدن سعی دارد با پرداختن به مساله ایجاد اشتغال از منتقدان سبقت بگیرد.

بایدن گفته است که "وقتی من به تغییر اقلیم فکر می‌کنم، اشتغال برایم تداعی می‌شود". او استدلال می‌کند که "نوسازی شبکه آبرسانی، حمل و نقل، و زیرساخت‌های بخش انرژی برای مقابله با آثار شدید تغییر اقلیم" به ایجاد "میلیون ها" شغل منجر خواهد شد. براساس طرح بایدن سازمان‌های فدرال باید "فرصت‌های تازه برای نوآوری، تجاری کردن، و توسعه فناوری‌ها و زیرساخت‌های انرژی پاک را شناسایی کنند. " این طرح خواستار ایجاد "ابتکار عمل سپاه اقلیمی" می‌شود که به گفته مقام‌های دولت بایدن "نسل تازه‌ای از آمریکایی‌ها را برای حفاظت از و احیای زمین‌ها و منابع آب ملی به کار خواهد گمارد. "