پیام سرپرست وزارت علوم به مناسبت آغاز سال تحصیلی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت علوم، متن کامل پیام دکتر سید ضیاء هاشمی بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

فرارسیدن بهار علم و دانش را به خانواده بزرگ آموزش عالی کشور، استادان، پژوهشگران، فناوران، کارکنان و دانشجویان گرامی و به ویژه پذیرفته شدگان جدید دانشگاه‌ها صمیمانه تبریک می ­گویم.

همچنین بر خود لازم می‌دانم به نمایندگی از جامعه دانشگاهیان، از زحمات بی‌دریغ مسؤولان آموزش عالی کشور در سالیان گذشته تشکر و قدردانی نمایم.

فرصت را غنیمت می‌دانم تا به بهانه شروع سال جدید تحصیلی، نکاتی چند را با دانشگاهیان عزیز در میان بگذارم:

۱ - دانشگاه در ایران از زمان تأسیس همواره یکی از کانون‌های مهم تحولات جامعه ایرانی در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در دوران‌های مختلف تاریخ بوده است و بر همین مبناست سخن بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره) که فرمودند: «دانشگاه مبداء همه تحولات است» و از همین روست که رهبر معظم انقلاب نیز به دانشگاه‌ها عنایت ویژه دارند و مسائل آن را با دقت پیگیری می‌نمایند.

۲ - در طول چهار دهه گذشته آموزش عالی، فراز و نشیب‌های فراوانی را از سرگذرانده است و به توفیقات چشمگیری نیز دست یافته است. گسترش چندین برابری نسبت دانشجویان و دانش آموختگان آموزش عالی و به تبع آن درج نام بلند کشورمان به عنوان یکی از پیشتازان تولید علم در جهان و نیز افزایش آگاهی‌های سیاسی، اجتماعی و شهروندی مردم از جمله این توفیقات است؛ اما نظام بزرگ آموزش عالی کشور با بیش از ۴ میلیون دانشجو، با مسائل و چالش‌هایی نیز روبروست که وظیفه ما و شما گام برداشتن در جهت حل آنهاست. مهم‌ترین این وظائف ارتقای منزلت و سرمایه اجتماعی دانشگاه، تقویت مرجعیت نهاد علم در تصمیم‌گیری و مشارکت در حل مسائل کشور است. 

اهتمام به ارتقای کیفی، تقویت انگیزه‌های تحصیلی و امید دانشجویان به آینده، مدیریت و کنترل مهاجرت نخبگان، برنامه ریزی و تدبیر لازم برای مسائلی از قبیل: مدرک‌گرایی و بیکاری دانش آموختگان ضرورت فعلی ماست.

 ۳ - دانشگاه در ایران اسلامی باید پیشتاز تحقق اهداف انقلاب اسلامی باشد. اگر آرمان‌ها و اهداف اصلی و مورد وفاق انقلاب را استقلال، آزادی و عدالت بدانیم، مطابق این آرمان‌ها باید به سمت دانشگاه‌هایی مستقل، عدالت محور و عدالتخواه، آزاد و آزاداندیش پیش برویم. یعنی در وهله اول این ویژگی‌ها باید در دانشگاه‌ها نهادینه و محقق شوند و در گام بعد و برمبنای آن، از دانشگاه و دانشگاهیان انتظار داشته باشیم که در سطح جامعه پیگیر تحقق این آرمان‌ها باشند.

یکی از اصلی‌ترین انتظارات ما از دانشگاه، تولید دانش و رشد فناوری برای حل مشکلات و تحقق استقلال و اعتلای کشور است. دانشگاهی می‌تواند بانی و باعث استقلال کشور باشد که به طریق اولی از موهبت استقلال برخوردار باشد. الگوی آموزش عالی در جوامع پیشرفته نیز همین است: دانشگاه محترم، مستقل، مقتدر و سربلند.

از سوی دیگر دانشگاه مهد عدالت طلبی و آزادی‌خواهی است. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز بار‌ها بر نقش دانشگاه در پیگیری عدالت و آزادی تأکید کرده‌اند. اما امروز باید دید دانشگاه‌های ما به لحاظ تحقق عدالت و آزادی چه وضعی دارند؟ آیا توانسته‌ایم به یک نظام آموزش عالی مبتنی بر عدالت و انصاف دست پیدا کنیم؟ شاخص‌های عدالت پروری در روند جذب دانشجو، جذب استاد و توسعه کمی و کیفی آموزش عالی رعایت شده است؟ آموزش عالی ما توانسته است امکانات و امتیازات خود را بر مبنای صلاحیت و شایستگی در میان اقشار گوناگون جامعه توزیع کند؟ از طرف دیگر آیا توانسته‌ایم آزاداندیشی و آزادیخواهی را در دانشگاه نهادینه کنیم؟ آیا دانشجو و استاد دغدغه‌مند و متعهد ما می‌توانند آزادانه ما را نقد کنند و معایب ما را پیش چشم مان بیاورند؟ و آیا می‌توانند به عنوان متخصصان و صاحبنظران و نخبگان کشور دغدغه‌های خود را بدون لکنت به گوش ما برسانند؟ بدیهی است به میزانی که برای دانشگاه استقلال، عدالت و آزادی بخواهیم می‌توانیم از آن انتظار استقلال افزایی، عدالتجویی و آزاداندیشی داشته باشیم.

 ۴ - دولت تدبیر و امید به دلیل اهمیتی که برای نقش دانشگاه و نظام نخبگان در پیشرفت امور کشور قائل بوده، در حد توان خویش کوشیده است که روندهای اصلاح گرانه و امیدآفرین را در جهت رفع کاستی‌ها و جبران نقائص این حوزه پی بگیرد و در ۴ سال گذشته نیز در این راستا گام برداشته است و باید با شتاب و جدیت بیشتر گام‌های بعدی را نیز بردارد. بر این اساس برخی اقدامات راهبردی در حوزه‌های آموزش، پژوهش و فناوری، و فرهنگی و اجتماعی باید در دستور کار جدی قرار گیرند. تلاش برای تقویت دوره‌های باکیفیت آموزشی و رشد سهم آن‌ها در آموزش عالی بر مبنای نیازهای صنعت و جامعه و در جهت افزایش کارآفرینی، تقویت زیرساخت‌های پژوهشی و حمایت از پژوهشگران در جهت تولید علم و فنآوری، نهادینه شدن ایده «دانشگاه به مثابه کانون گفت و گوی ملی و ائتلاف اجتماعی» در جهت افزایش هویت ملی و بالا بردن همبستگی اجتماعی، تسهیل آزاداندیشی و نقادی و نیز تقویت قانونگرایی از جمله این راهبردهای اساسی به شمار می‌آیند.

 ۵ - دستیابی به اهداف یاد شده و بازرساندن دانشگاه به جایگاه شایسته آن در کشور، مستلزم همگرایی و همکاری همه افراد، نهاد‌ها و جریان‌هایی است که به پیشرفت و اعتلای ایران اسلامی می‌اندیشند و به طور قطع و یقین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این راه نیازمند همراهی تمامی ارکان جامعه و حاکمیت است تا از طریق پیوند و گفت و گو میان تمام گروه‌ها، بتوانیم شرایط را برای حل مسائل اساسی کشور فراهم کنیم و دانشگاهی بسازیم که نه تنها مسأله نیست بلکه راه حل مسائل است. دانشگاهی که برای مردم توسعه، آسایش، رفاه، صلح و معنویت به ارمغان می‌آورد.

در پایان فرصت را مغتنم شمرده و در هفته دفاع مقدس، به روان پاک شهدای گرانقدر به ویژه شهدای جهاد علمی و دانشگاهی درود می‌فرستم و اطمینان دارم که دانشگاهیان سرافراز ضمن تداوم راه پر فروغ این شهیدان، از هیچ کوششی در جهت افتخارآفرینی برای این مرز و بوم فروگذار نخواهند کرد.

امیدوارم با استعانت از الطاف الهی، رهنمودهای مقام معظم رهبری، پشتیبانی دولت محترم و همکاری‌های ارزنده جامعه علمی و دانشگاهی کشور بتوانیم گام ­های مؤثرتری در ارتقای نظام آموزش عالی ایران اسلامی تا رسیدن به قله بلند مرجعیت علم و فناوری در منطقه و جهان برداریم.