گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما:
35 درصد جمعیت کشور حاشیه نشین هستند
رئیس کمیسون اجتماعی مجلس گفت:35 درصد از جمعیت کشور حاشیه نشین هستند یا در بافت های فرسوده و تاریخی زندگی می کنند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما سلمان خدادادی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما در خصوص معضل حاشیه نشینی در کلان شهرها افزود :امیدواریم شعار سال تحقق پیدا کند چراکه بی ارتباط با حاشیه نشینی نیست .
وی تصریح کرد:بر اساس آمار 20میلیون نفر در کشور حاشیه نشین هستند .
رئیس کمیسون اجتماعی مجلس تاکید کرد:در بافت فرسوده 495 شهر به مساحت 54 هزار هکتار 11 میلیون نفر و در سکونت گاه های غیر رسمی در 91 شهر به مساحت 53 هزار هکتار 9 میلیون نفر زندگی می کنند .
وی ادامه داد: حاشیه نشینی علت است نه معلول و باید به این قضیه توجه داشت .
در ادامه برنامه رضا محبوبی مشاور وزیر کشور دیگر میهمان حاضر در استودیو با تایید آمار ارائه شده تعداد حاشیه نشینان خاطرنشان کرد :ما با معیار های مختلفی چون معیار کالبدی ،معیار اقتصادی ،معیار اجتماعی و معیار آسیب های اجتماعی این مسئله را بررسی می کنیم .
وی تایید کرد:در بافت های تاریخی مشکل مالکیت همچون سکونت های غیر رسمی نداریم .
محبوبی با اشاره به مصوبه دولت در سال 82 برای بافت های فرسوده افزود:با ارائه تسهیلات برای این بافتها برخی از مشکلات بافت های فرسوده حل شد .
مشاور وزیر کشور تصریح کرد:در بافت های حاشیه نشینی توسعه نامتوازن در سال های گذشته سبب شده به این مسئله برسیم .
وی گفت:برنامه توسعه عمدتا فاقد الگوی نظری جامع بوده است و مبتنی بر رشد اقتصادی شکل گرفته است .
محبوبی تاکید کرد :حدود 11 استان از جمله خراسان رضوی ،تهران ،لرستان ،کرمان ،سیستان و بلوچستان،خوزستان و آذربایجان غربی بیشتر درگیر حاشیه نشینی هستند
وی خاطرنشان کرد :حاشیه نشینان مشکل کالبدی و مشکل مالکیت ،مشکل فقر فمشکلات اجتماعی و بهداشت و آسیب های اجتماعی را دارند .
مشاور وزیر کشور ادامه داد:باید در اولین گام تغییر الگوی توسعه را مد نظر قرار دهیم و گونه ای حرکت کنیم که از مهاجرت جلوگیری شود .
محبوبی تصریح کرد :تجربه نشان می دهد که مداخلات بیشتر باید اجتماعی و فرهنگی باشد .
وی در خصوص تمهیدات دولت برای این مناطق گفت:دولت ابتدا فعال سازی ستاد ملی توسعه بازآفرینی فعال شهری را داشته که در مسئولیت وزارت راه و شهر سازی است .
مشاور وزیر کشور ادامه داد:تمام نقاط مستعد تبدیل شدن به سکونت شهری را در این ستاد ها شناسایی کردیم .
رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی بااشاره به معضل حاشیه نشینی در شهرها گفت : حاشیه نشینی بستر بسیاری از آسیب های اجتماعی است.
سلمان خدادادی با اشاره به اینکه بحث حاشیه نشینی و آسیب های اجتماعی از دغدغه های رهبری است گفت: در دیداری که مدتی پیش بود گزارشی در باره مسالی اجتماعی ارایه شد که برخی از موارد آن امیدوار کننده بود ولی در بحث حاشیه نشینی و اسیب های آن همچنان نگرانی وجود داشت .
وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در دیداری نوروزی خود با مردم دوبار به موضع آسیب های اجتماعی اشاره کردند گفت : حاشیه نشینی از نکاتی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
خدادادی با اشاره به اینکه بیش از 22 میلیون واحد مسکونی در کشور داریم گفت : در 37،6 دهم مستأجرند و مابقی صاحبخانه اند و یا در منزل پدری ساکن هستند ودر روستاها 79،2 مالک هستند و 12 درصد مستأجرند.
وی افزود: در این مناطق آسیب های اجتماعی زیاد است در حالی که رهبری تأکید دارند ولی در برنامه ششم موضوعی درباره آسیب های اجتماعی نداریم.
معاون امور اجتماعی مرکز امور اجتماعی و فرهنگی وزارت کشور با اشاره به اجرای طرح تحول سلامت گفت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توانسته است با استقرار نظام ارائه خدمات در خانه های بهداشت، تقریباً به طور کامل و 100 درصدی ، جمعیت ساکن در سکونت گاه های غیر رسمی را تحت پوشش خدمات نظام سلامت قراردهد که به همت دولت و با کمک مجلس و با اختصاص بخشی از منابع هدفمندی یارانه ها حاصل شد.
رضا محبوبی در ادامه سخنان افزود: پس از جلساتی که در محضر مقام معظم رهبری برگزار شد شورای اجتماعی وزارت کشور بر حاشیه نشینی تمرکز کرد و در تفاهم با نهادهای خارج از دولت مانند بسیج ، کمیته امداد امام خمینی(ره) و نهادهای دیگر توانستیم طرح های توسعه ای اجتماعی فرهنگی حدود 350 محله از 1200 محله را آغاز کنیم .
وی با اشاره به اینکه شاید در روزهای آتی نشستی درباره یازده استان اولویت دار در زمینه آسیب های اجتماعی از جمله حاشیه نشینی داشته باشیم، گفت: مداخلات باید از جنس فرهنگی، اجتماعی و ارتقای سطح سواد باشد .
محبوبی ادامه داد: کودکان بازمانده از تحصیل در 7 استانی که در سکونت گاه های غیر رسمی این مشکل را داشتند از طریق سازمان بهزیستی شناسایی شدند و تعداد آن ها تقریباً در حال رسیدن به صفر است.
وی افزود: در شورای اجتماعی امسال مجلس در سال 1395 حدود 200 میلیارد تومان اعتبار برای آسیب های اجتماعی در نظر گرفت که حدود 100 میلیارد تومان آن تخصیص یافت که از این مقدار 15 میلیارد تومان را برای حاشیه نشینی اهواز و حدود 50 درصد این منابع را در سکونت گاه های غیررسمی استفاده کردیم.
مشاور وزیر کشور اضافه کرد: یکی از سیاست های کلی دولت در فرایند تدوین برنامه ششم توسعه این بود که در مواردی که مقررات و قوانین داریم لزومی ندارد که دوباره آن را در برنامه ششم بیاوریم .
وی ادامه داد: در بسیاری از موضوعات با ازدحام و تراکم قوانین و مقررات مواجه هستیم.
در ادامه رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت: تکرار موضوعات مبتلابه جامعه ما در برنامه ها اشکالی ندارد و باید تکرار شود.
سلمان خدادادی ادامه داد: در موضوع حاشیه نشینی به اهداف برنامه پنجم توسعه نرسیدیم و در برنامه ششم توسعه هم به آن نپرداختیم به همین علت مجلس شورای اسلامی به این حوزه وارد شد و 31 ماده و تبصره و بند به برنامه ششم توسعه در این باره و از جمله حاشیه نشینی اضافه کرد.
وی افزود: اساس حاشیه نشینی در خود شهرها نیست بلکه این موضوع مبداء تا مقصد دارد که در هر کدام باید اقداماتی انجام شود.
خدادادی با اشاره به اینکه هر سال 40 هزار معلول از طریق ازدواج های نسنجیده در کشور به وجود می آمد، اضافه کرد: دولت مکلف شد از سال 1396 با هزینه خودش آزمایش ژنتیک را در همه ازدواج ها انجام دهد تا جلوی تولد نوزادان معلول گرفته شود.
وی با بیان اینکه مبداء حاشیه نشینی از روستاهاست، گفت : بر اساس آمارها 25 درصد از مردم کشورمان روستا نشین هستند در حالی که در اوایل انقلاب این رقم بیش از 40 درصد بود.
در ادامه محبوبی مشاور وزیر کشور گفت: حاشیه نشین ها با معیارهایی مانند کالبدی و خدماتی؛ اقتصادی و فقر مزمن؛ اجتماعی و بالا بردن نرخ آسیب ها و جرائم اجتماعی شناسایی می شوند.
ایمان واقفی، جامعه شناس و استاد دانشگاه گفت: 11 میلیون نفر در حواشی مرزهای شهر تهران هستند که 8 میلیون آنها بد مسکن هستند.
واقفی در ارتباط تلفنی با استودیو گفتگوی ویژه خبری ادامه داد : بد مسکن ها لزوما خارج از مرزهای شهر نیستند ولی به لحاظ کیفیت پایین بنا و خدمات زیر ساختی شهری از استانداردها فاصله دارند .
او افزود: به لحاظ جامع شناختی ساکنین شهر بایداز حداقل های امکان زندگی شهری بهره مند شوند و جامعه موظف است برای این شهروندان حداقل هایی از قبیل سرپناه تامین کند و اگر جامعه ای نتواند سرپناهی برای شهروندانش فراهم کند این اولین معضل اجتمایی خواهد بود که به دیگر معضل ها می انجامد.
واقفی ادامه داد : اگر امروزه شاهد آنیم که در نه تنها ایران بلکه دیگر کشورهای توسعه یافته این معضل وجود دارد نباید این موضوع را طبیعی بدانیم .
سلمان خدادادی رییس کمیسون اجتماعی مجلس شورای اسلامی درد حاشیه نشینی را نمی شود در کوتاه مدت درمان کرد . اما جلوی آن را می شود گرفت .
او افزود: بوسیله اقدام اخیر دولت در مورد توجه بیشتر به رفاه روستاها که سبب شده برای رسیدگی به این امور یک میلیارد و پانصد میلیوین دلار از صندوق ذخیره ارزی یا توسعه ملی برداشت شود،اما یکی از ایرادات این امر اینست که دولت در مورد این برنامه پیوستی به مجلس ارسال نکرده است .گویا هنوز هم مشغول کار بر روی این برنامه هستند.
خدادادی ادامه داد : وقتی از تولید و اشتغال صحبت می کنیم باید بدانیم که تولید نیازمند سرمایه است .بنده معتقدم در بسیاری از شهرها برنامه ای برای حاشیه نشینان نداریم فقط بخاطر هزینه بالا این اقدام .
رضا محبوبی مشاور وزیر کشور و معاون مرکز اجتماعی و فرهنگی گفت: اولین چیز برای مداخله اجماع و توافق بر این موضوع است که ما با معضل حاشیه نشینی 11 میلیونی نفری مواجه هستیم .
او به نقل از مقام معظم رهبری ادامه داد : مایه خرسندی است که موضوع معضل اجتماعی از خط مقدم فکری مسئولین خارج نشده است. نباید عجولانه عمل کرد . وزارت راه و شهر سازی از 1200 محله حاشیه نشین 120 محله را مورد مطالعه قرارداده یعنی بطور دقیق نیازهای کالبدی ، آموزشی و بهداشتی شناسایی شده است . البته این کار فقط برعهده ی دولت نیست . همکاری قوه ها و البته مشارکت مردمی مهمتر از همه است .