به گزارش سرویس بین الملل
خبرگزاری صدا و سیما ؛ مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در بیانیه مقدماتی خود در نشست شورای حکام گفت: هیچ انحرافی در فعالیتها و مواد هستهای اعلام شده از سوی ایران وجود ندارد.
یوکیو آمانو در بیانیه مقدماتی خود که آن را در نخستین روز کاری نشست شورای حکام قرائت کرد گفت: آژانس بین المللی انرژی هسته ای تأیید می کند که هیچ انحرافی بر اساس توافقنامه پادمانی در مواد هستهای اعلام شده از سوی ایران وجود ندارد و ارزیابیها در خصوص عدم فعالیتو مواد هسته ای اعلام نشده از سوی ایران همچنان ادامه دارد.
متن کامل بیانیه آمانو به شرح زیر است:
آقای رئیس، من بیانیه خود را با تأکید بر مسائل مرتبط با ایمنی و امنیت هستهای آغاز می کنم.
ایمنی و امنیت هسته ای
چند سند مهم در مورد ایمنی و امنیت هسته ای پیش روی شورای حکام قرار دارد.
سند «بازنگری ایمنی هسته ای 2017» نگاهی به فعالیت های آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال 2016 و روندهای جهانی در زمینه ایمنی هسته ای می اندازد. این سند همچنین اولویتهای سال 2017 و بعد از آن را نیز مشخص می کند. همان طور که در گزارش من در خصوص «کار کردن در زمینه برنامه اقدام ایمنی هسته ای» در ماه ژوئن آمده است، ما روشهایی را برای تقویت بیشتر کارمان در زمینه ایمنی هستهای، رادیواکتیو، حمل و نقل و ضایعات هستهای در نظر خواهیم گرفت. ما همچنان بر اثربخشی قوانین، فرهنگ ایمنی و ظرفیت سازی تمرکز خواهم کرد. تلاش ها برای افزایش ایمنی هسته ای در سطح بین المللی، بویژه با توجه به درس هایی که از حادثه فوکوشیما دایچی ژاپن آموخته شد - و ما اکنون به ششمین سالگرد آن نزدیک می شویم - همچنان ادامه دارد.
منابع رادیواکتیو مزایای زیادی در حوزههای دارویی، صنعتی و کشاورزی دارند، اما چنانچه این منابع به شکلی ایمن و امن مدیریت نشوند می توانند خطراتی را برای سلامتی انسان و محیط زیست به وجود آورند. گزارش من با عنوان «قواعد رفتاری در زمینه ایمنی و امنیت منابع رادیواکتیو: راهنمایی در خصوص مدیریت ضایعات رادیواکتیو» در پاسخ به درخواست کشورهای عضو تهیه شد. دور ریختن ضایعات رادیواکتیو یک مسئله مهم برای بسیاری از کشورهای عضو، بویژه کشورهای در حال توسعه است. امیدوارم یک راه حل رضایت بخش برای همه کشورهای عضو حاصل شود.
«هفتمین جلسه بازنگری طرفهای امضاءکننده کنوانسیون امنیت هسته ای» بین روزهای بیست و هفتم مارس تا هفتم آوریل در وین برگزار خواهد شد. این کنوانسیون از طریق فرایند بازنگری مشابهی توانسته است کمک قابل توجهی به تقویت ایمنی هسته ای در کشورهای عضو بکند. این نخستن جلسه بازنگری خواهد بود که در آن شرکت کنندگان گزارشی را از اقدامات خود در رابطه با بیانیه وین ارائه خواهند داد. من همه کشورهایی را که تا کنون این کار را نکرده اند تشویق می کنم عضو کنوانسیون ایمنی هسته ای شوند.
آقای رئیس، پیش نویس نخست «برنامه امنیت هسته ای 2018-2021» آژانس بین المللی انرژی هسته ای برای بحث توزیع شده و مشورت های غیررسمی نیز آغاز گشته است. این برنامه بر پایه قطعنامه های کنفرانس عمومی و بیانیه وزرا در کنفرانس بین المللی امنیت هسته ای در دسامبر 2016 تدوین شده است. هدف از این برنامه کمک به کشورهای عضو طی چهار سال آینده است. تمرکز ما بر اقدامات ملموسی خواهد بود که برای همه کشورها، دارای ارزش عملی است تا بتوانند از طریق آن امنیت هسته ای خود را افزایش دهند. ما با کشورهای عضو در این زمینه مشورت خواهیم کرد.
انرژی هسته ای
آقای رئیس، سند «بازنگری فناوری هسته ای 2017» نگاهی کلی به تحولات جهانی مرتبط با انرژی هسته ای در سال گذشته می اندازد.
آن طور که در این سند آمده است، انرژی هسته ای کمک قابل توجهی به تحقق هدف «توافقنامه پاریس» و تحقق «اهداف توسعه پایدار» است؛ هدف توافقنامه پاریس عبارت است از حفظ میزان افزایش دمای جهانی، زیر 2 درجه سانتیگراد.
این سند همچنین بر نقش کلیدی نوآوری تکنولوژیکی تأکید می کند. فناوریهای نوآورانه در زمینه انرژی هسته ای، از جمله رآکتورهای کوچک و متوسط یا ماژولار و چرخه های سوخت پیشرفته، می تواند به شکل مؤثرتری در کاهش تولید گازهای گلخانه ای و گسترش نقش انرژی هسته ای به حوزههای جدید کمک کند.
امروزه 449 رآکتور هسته ای در 30 کشور دنیا در حال فعالیت هستند. شصت رآکتور در حال ساخت است که بیشتر آنها در قاره آسیا قرار دارند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی آمادگیهای لازم را برای برگزاری «کنفرانس انرژی هستهای در قرن بیست و یکم» در سطح وزرا در ابوظبی در روز 30 اکتبر انجام می دهد. این کنفرانس فرصتی است برای دولت ها، اپراتورهای (رآکتورها) و قانونگذاران تا به کمک ارزشمند انرژی هسته ای به امنیت انرژی و به کاهش تأثیر تغییرات آب و هوایی پی ببرند. من از همه کشورها می خواهم در سطح وزرا در این کنفرانس شرکت کنند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی و آژانس انرژی هسته ای سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی نسخه 2016 دوسالنامه کتاب قرمز در زمینه منابع جهانی، تولید و تقاضای اورانیوم را پس از نشست شورای حکام در ماه نوامبر منتشر کردند. این دوسالنامه نشان می دهد که منابع جهانی اورانیوم برای تامین نیازهای چند دهه آینده بیشتر از حد کافی است.
اطمینانبخشی در زمینه تأمین
«پروژه بانک اورانیوم با غنای پایین» در قزاقستان همچنان در مسیر پیشرفت خوبی قرار دارد. ساخت «تأسیسات ذخیره سازی اورانیوم با غنای پایین» طبق برنامه پیش می رود و قزاقستان انتظار دارد تا ماه سپتامبر سال جاری این تأسیسات را بسازد و خود را آماده دریافت اورانیوم با غنای پایین کند.
شما پیش روی خود، توافقنامه ای در زمینه انتقال اورانیوم با غنای پایین به این بانک و برداشت اورانیوم با غنای پایین از آن دارید که میان آژانس بین المللی انرژی اتمی و چین امضاء شده و باید به تصویب شما برسد. این توافقنامه مشابه توافقنامه ای است که آژانس با فدراسیون روسیه داشت و شما آن را در سال 2015 تصویب کردید.
به دنبال تأیید این توافقنامه به دست قزاقستان، اکنون «توافقنامه کشور میزبان» اجرایی شده است. این کار باعث می شود توافقنامههای فنی مرتبط نیز اجرایی شوند و مسیر برای اجرایی شدن توافقنامه انتقال با فدراسیون روسیه هموار شود.
ما همچنان در زمینه «برنامه تأمین اورانیوم با غنای پایین» کار می کنیم تا قبل از پایان سال 2017، قرارداد خرید اورانیوم با غنای پایین را امضاء کنیم.
کاربردهای هسته ای
آقای رئیس، در مورد کاربردهای هسته ای باید بگویم که مدرن سازی آزمایشگاه اتمی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در زایبرزدورف (Seibersdorf) اتریش بر اساس پروژه «نوسازی آزمایشگاههای کاربردی هستهای» (ReNuAl ) و در چارچوب زمانی و بودجه مشخص شده در حال پیشرفت است. من از همه کشورهای عضو می خواهم که از آزمایشگاه اتمی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در زایبرزدورف (Seibersdorf) بازدید کنند و پیشرفت چشمگیر مدرن سازی آن را از نزدیک شاهد باشند.
گزارش من دامنه و الزامات برآوردشده منابع پروژه «نوسازی آزمایشگاههای کاربردی هستهای» پلاس (+ReNuAl) را ترسیم می کند. از آنجا که منابع مالی این پروژه «نوسازی آزمایشگاههای کاربردی هستهای» ((ReNuAl تأمین شد، وعده داده شده است که بیش از چهار میلیون یوروی برای پروژه «نوسازی آزمایشگاههای کاربردی هستهای» پلاس (+ReNuAl) تخصیص یابد. اگر ما دو میلیون یوروی دیگر تا قبل از ماه ژوئن امسال بودجه دریافت کنیم، می توانیم در ساخت سومین شاخه از «آزمایشگاه ماژولار انعطافپذیر» (Flexible Modular Laboratory) صرفه جویی اقتصادی داشته باشیم. من از کشورهای عضوی که تا کنون به بودجه پروژه «نوسازی آزمایشگاههای کاربردی هستهای» (ReNuAl ) و پروژه «نوسازی آزمایشگاههای کاربردی هستهای» (+ReNuAl) کمک کرده اند صمیمانه تشکر می کنم و از همه کشورها می خواهم که آمادگی خود را برای کمک های مالی خود اعلام کنند.
من می خواهم این نکته را به سمع و نظر شورای حکام برسانم که در جلسه علمی ماه سپتامبر سال جاری، ما بر تکنیکهای هسته ای در حوزه سلامت انسانی تمرکز خواهیم کرد. مقامات دولتی و کارشناسان برجسته از سراسر جهان در این جلسه شرکت می کنند تا آخرین دستاوردهای خود در حوزه استفاده از تکنیک های هسته ای در زمینه جلوگیری از بیماری و تشخیص و درمان آن را مورد بحث قرار دهند.
همکاری فنی
آقای رئیس، «برنامه همکاری فنی» ما همچنان یک سازوکار کلیدی برای ارائه خدمات آژانس بین المللی انرژی اتمی به کشورهای عضو بر اساس اصل «اتم برای صلح و توسعه» محسوب می شود. من اهمیت همکاری به موقع و کامل همه کشورهای عضو را در این زمینه گوشزد می کنم.
من از همه کشورهای عضو می خواهم که فعالانه در نخستین کنفرانس بین المللی «برنامه همکاری فنی» آژانس بین المللی انرژی اتمی شرکت کنند؛ این کنفرانس از روز سی ام ماه مه تا روز نخست ماه ژوئن برگزار خواهد شد. هدف این کنفرانس مهم آگاهی بخشی در زمینه دستاوردها و ظرفیت های «برنامه همکاری فنی» و همچنین تلاش ما برای کمک به توسعه پایدار است.
راستیآزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران
آقای رئیس، شما گزارش من در مورد راستیآزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران را با توجه به قطعنامه 2231 مصوب سال 2015، شورای امنیت سازمان ملل دریافت کرده اید. بیش از یک سال است که آژانس بین المللی انرژی هسته ای در حال نظارت و راستی آزمایی ایران در زمینه پایبندی به تعهداتش بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی در ماه ژانویه تأیید کرد که ایران سانتریفیوژهای مازاد و زیرساختهای خود را از تأسیسات غنیسازی سوخت فوردو به تأسیسات غنیسازی سوخت در نطنز منتقل کرده است؛ این موارد انتقال داده شده به تأسیسات نطنز اکنون تحت نظارت مستمر آژانس قرار دارد.
گزارش من اطلاعات بیشتری در رابطه با ذخایر اورانیوم با غنای پایین ایران به دست می دهد؛ کار فرایند کسب اطلاعات بیشتر با شفافسازی کمیسیون مشترک برجام تسهیل شد.
آژانس بین المللی انرژی هسته ای همچنان تأیید می کند که هیچ انحرافی بر اساس توافقنامه پادمانی در مواد هستهای اعلام شده از سوی ایران وجود ندارد. ارزیابیها در خصوص عدم فعالیتها و مواد هسته ای اعلام نشده از سوی ایران همچنان ادامه دارد.
راستیآزمایی هسته ای
امضای توافقنامههای پادمانی و پروتکل های الحاقی
در مقابل شما پیش نویس یک توافقنامه پادمانی با پاکستان در زمینه واحدهای 2 و 3 نیروگاه هسته ای کراچی قرار دارد تا آن را تصویب کنید.
تعداد کشورهایی که توافقنامه پادمانی در مورد آنها اجرا شده است اکنون 182 کشور است، این در حالی است که 129 کشور دیگر پروتکل های الحاقی را اجرا کرده اند. من از کشورهایی که معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (ان پی تی) را امضاء کرده اند ولی توافقنامه جامع پادمانی در مورد آنها اجرا نشده است می خواهم بدون درنگ این توافقنامه ها را اجرا کنند. امیدوارم کشورهایی که هنوز پروتکل الحاقی را امضاء نکرده اند هر چه سریع تر این کار را انجام دهند. من همچنین از کشورهایی که بر مبنای متن قدیمی پروتکل کار می کنند می خواهم آن را اصلاح یا لغو کنند.
کاربرد پادمانها در جمهوری دموکراتیک خلق کره (کره شمالی)
آقای رئیس، من همچنان در مورد برنامه هسته ای جمهوری دموکراتیک خلق کره به طور جدی نگران هستم. بسیار جای تأسف دارد که جمهوری دموکراتیک خلق کره هیچ نشانهای از عزم برای پایبندی به قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل از خود بروز نمی دهد؛ این قطعنامهها در پاسخ به دو آزمایش هسته ای این کشور در سال گذشته صادر شدند.
من بار دیگر از جمهوری دموکراتیک خلق کره (کره شمالی) می خواهم که به طور کامل به تعهدات خود مبنی بر اجرای قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل پایبند باشد، فوراً با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری کند، و همه مسائل مهم، از جمله مسائلی را که به علت غیبت بازرسان آژانس در این کشور به وجود آمده اند، حل و فصل کند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی آمادگی خود را برای ایفای نقشی حیاتی در راستی آزمایی برنامه هسته ای جمهوری دموکراتیک خلق کره (کره شمالی) اعلام می دارد.
اجرای توافقنامه پادمانی انپیتی در جمهوری عربی سوریه
در بحث اجرای توافقنامههای پادمانی در جمهوری عربی سوریه باید گفت هیچ تحولی از زمان آخرین گزارش من به شورای حکام آژانس اتفاق نیفتاده است. من بار دیگر از سوریه می خواهم که در خصوص مسائل حل نشده به طور کامل با ما همکاری کند.
کنفرانس بازنگری انپیتی
نخستین جلسه کمیته مقدماتی «کنفرانس بازنگری انپیتی 2020» از دوم ماه مه تا دوازدهم این ماه در وین برگزار می شود. آژانس بین المللی انرژی اتمی فعالانه در این جلسه شرکت می کند و همکاری های لازم را به عمل می آورد. ما همچنین جلسات جانبی برگزار خواهیم کرد و نمایشگاهی هم در حاشیه جلسه کمیته مقدماتی برپا می کنیم.
مسائل مدیریتی
آقای رئیس، قصد دارم در اینجا به چند مسئله مدیریتی اشاره کنم.
در پایان ماه ژانویه یک پیش نویس کامل «برنامه و بودجه» برای سال 2018-2019 تقدیم کشورهای عضو شد تا زمان بیشتری برای بحث و بررسی آن داشته باشند. من از محدودیت های مالی بسیاری از کشورهای عضو اطلاع کامل دارم. در عین حال، آژانس بین المللی انرژی اتمی باید به درخواستهای روزافزون برای انجام خدمات پاسخ دهد. علاقه روزافزونی به استفاده صلح آمیز از فناوری هسته ای وجود دارد و فعالیت های راستی آزمایی هسته ای آژانس به شکل فزاینده ای رو به افزایش است. برای رسیدن به اثربخشی، تلاش بر این است که فعالیت ها اولویت بندی شوند. با توجه به همه مسائل، من پیشنهاد می کنم بودجه به میزان 2.1 درصد افزایش یابد.
روز چهارشنبه این هفته، ما روز جهانی زن را با برگزاری یک جلسه بحث و بررسی به میزبانی خانم ماری آلیس هایوارد، معاون دبیرکل حوزه ریاست جشن خواهیم گرفت. من از همه شما می خواهم در این جلسه که با حضور رهبران زن صنعت هسته ای برگزار می شود شرکت داشته باشید.
آژانس بین المللی انرژی هسته ای پیشرفت های چشمگیری در زمینه استخدام زنان در مقوله های حرفه ای و عالی در سال های اخیر داشته است، اما تلاش بیشتری در این زمینه باید صورت گیرد. من تمام تلاش خود را خواهم کرد که نامزدهای شایسته زن را در مناسب عالی منصوب کنم و از مدیران ارشد هم می خواهم همین کار را انجام دهند. من از کشورهای عضو می خواهم تلاش خود برای شناسایی نامزدهای مناسب را مضاعف کنند و آنها را در جریان فرصت های بزرگی که آژانس در اختیار آنها قرار می دهد قرار دهند. من همچنین از شما دعوت می کنم سخنرانانِ کنفرانس های بین المللی، کارشناسان جلسات فنی، و مشارکت کنندگان در دورههای آموزشی آژانس را از میان زنان واجدالشرایط انتخاب کنند.
آقای رئیس، در پایان اجازه دهید خاطرنشان کنم که ما امسال شصتمین سالگرد تأسیس آژانس بین المللی انرژی اتمی را جشن خواهیم گرفت. آژانس بین المللی انرژی هسته ای در روز بیست و نهم ماه ژوئیه سال 1957 تأسیس شد.