دسترسی به قدرت ممنوع، تبدیل کشور به مستعمره مجازی آزاد

حدود یکسال از توافق هسته ای میان ایران و پنج بعلاوه یک گذشته است، دولت روحانی امیدوار بود پس از این توافق و رفع تحریم ها و آزادشدن دهها میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران در بانک های خارجی و پیوستن مجدد کشور به سوئیفت، راه برسرمایه گذاری و تعامل اقتصادی با جامعه بین الملل بازشده و با دستیابی به رشد اقتصادی  8 درصدی،  وعده های ایشان در زمینه بهبود وضعیت معیشت مردم ورفع بیکاری قشر جوان محقق شود.

اکنون تا ماه ژوئیه یا تیرماه خودمان چیزی حدود سه هفته مانده است یعنی زمان یکساله شدن برجام،  آنهایی که امیدوار بودند امضای توافق هسته ای ژوئیه گذشته بین ایران و شش قدرت جهانی سبب تقویت اقتصاد خواهد شد اکنون در حال ارزیابی دوباره هستند، چرا که همچنان کارشکنی های امریکایی ها در مسیر اجرای برجام، مانع به حرکت در آمدن چرخ اقتصادی کشور شده است.

پس از گذشت یکسال نشریه اکونومیست نوشته است توافقی که نظام در پی آن بوده است با پایان دادن به اکثر تحریم های بین المللی و ادغام دوباره ایران به نظام مالی جهانی،  سبب تقویت  اقتصاد راکد  شود اکنون  امیدها را  کمرنگ کرده  و واکنش های منفی به این موضوع آغاز شده است. 

هیئت های تجاری ایرانی و خارجی در حال رفت و آمد به کشورهای یکدیگر هستند و ایران در تلاش برای بازگرداندن روند درآمدزایی خود است اما همچنان رفت وآمدها در حد یادداشت تفاهم ها مانده وبه قرار داد تبدیل نشده است.

جان کری وزیر خارجه آمریکا همچنان تأکید می کند هر گونه توافقی که سبب تعامل با آمریکا شود -از جمله از طریق تجارت با ایران با دلار، خطر نقض تحریم های باقی مانده آمریکا را در پی دارد. 

شرکت های بزرگ  بدون ارائه تضمین هایی به بانک های بزرگ آنها، درباره مراودات با ایران مردد هستند، زیرا بانک بی ان پی پاریبا در سال دو هزار و چهارده نه میلیارد دلار جریمه شد.

افرادی که وارد ایران می شوند همچنان باید پول نقد زیادی با خود به  کشور بیاورند زیرا کارت های اعتباری بین المللی هنوز در ایران فعال نیستند. مدیران مالی در ایران -که یک سال پیش در پی دست یابی به توافق هسته ای ایران خوشحال بودند- اکنون از نبود فعالیت های تجاری شکایت می کنند. 

با وجود ثبات ایران در یک منطقه پر آشوب، جمعیت تحصیل کرده آن، شبکه جاده ای به خوبی توسعه یافته آن و قابلیت های آن به عنوان یک قطب منطقه ای، بیشتر شرکت های غربی همچنان درباره فعالیت در کشور مردد هستند. 

حالا صدای محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز  در آمده است  و در هلسینکی پایتخت فنلاند در اعتراض به کارشکنی امریکایی  ها، از امریکا می خواهد که  برای اطمینان خاطر دادن به بانک ها درخصوص اینکه می توانند با ایران داد و ستد داشته باشد،  بیشتر تلاش کند. 

اینها واقعیت هایی هستند که در رسانه های غربی از جمله رویترز نیز به آنها اشاره شده است، اما هیچگاه این سوال از مقام های امریکایی پرسیده نشده است که چرا  به تعهدات خود بر طبق برجام عمل نکرده اند؟ رسانه های غربی 

برعکس در مقام توجیه ادامه فشارها نیز برآمده اند و با انعکاس دیدگاه مقام های امریکا، موضوعات دیگری نظیر برنامه موشکی یا ادعای نقض حقوق بشر در کشور را در توجیه ادامه فشارها مطرح کرد ه اند.

انعکاس  اظهارات  آدام زوبین دستیار معاون وزیر خزانه داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی  درجلسه استماع کنگره  مبنی بر اینکه  در باره برنامه موشک های بالستیک ایران،  تحریم ها ابزاری کلیدی است و ما لازم است فشارها را بر ایران حفظ کنیم،  یکی از نمونه ها در توجیه نقض تعهدات طرف امریکایی است.

این ماجرا طرف دیگری دارد،  در حالیکه امریکا از دستیابی ایران به سرمایه های خود برای شکوفایی اقتصاد و دستیابی به توسعه همه جانبه که تضمین کننده بهبود معیشت مردم و رفع بیکاری جوانان و تهدیدات خواهد شد، جلوگیری می کند از توسعه شبکه های اجتماعی و  ارتباط گسترده مردم  با این شبکه ها، حمایت می کند و نه تنها هیچ محدودیتی را در این زمینه برای شرکت های خارجی وحتی شرکت های امریکایی قائل نیست. بلکه در اقدامی متفاوت دولت اوباما در گزارش به کنگره،  نمایندگان را از اقدامات خود در این خصوص آگاه می کند.

گزارش اوباما در فروردین سال 1389 به کنگره  یکی از نمونه هاست که شامل تشریح اقدامات دولت وی در مورد گسترش پخش اخبار،  استفاده بیشتر از توئیتر و فیس بوک، تقویت سازمان های غیر دولتی و تولید فیلتر شکن‌های جدید برای ایرانیان است. 

در این گزارش ضمن اشاره  به  تصویب بودجه 55 میلیون دلاری برای گسترش فضای مجازی در ایران به بندهایی اشاره می شود که بند اول این گزارش به پخش اخبار در ایران از جانب نهادهای تحت حمایت مالی دولت آمریکا می پردازد و با توضیح افزایش این برنامه ها در زمان حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران تاکید می‌کند که یک مسیر اینترنتی حفاظت شده و منحصر به فرد برای ایرانی‌ها تعبیه گردید تا تصاویر ویدئویی خود را به شبکه خبر فارسی صدای آمریکا ارسال نمایند. دولت آمریکا انتظار دارد که با استفاده از کاربردهای جدید موبایل‌های آیفون صاحبان موبایل در ایران بتوانند به وب‌سایت شبکه فارسی صدای آمریکا دسترسی داشته و اطلاعات و تصاویر خود را بدون ذکر نام ارسال نمایند تا صدای آمریکا نیز آنها پخش کند. 

بند دوم گزارش به تلاش کاخ سفید برای اضافه‌سازی ظرفیت‌های ماهواره‌ای جدید می پردازد. در بند سوم مقابله با برنامه های فیلترینگ مورد بحث قرار گرفته  است. گسترش برنامه‌ها و پلت‌فرم‌های انتقال اطلاعات و ارسال خبر به ایران از طریق تلویزیون، رادیو، اینترنت و دیگر پلت‌فرم‌های دیجیتالی نیز بند چهارم گزارش را تشکیل می‌دهد. تقویت سازمان‌های جامعه مدنی و افزایش آزادی بیان از طریق استفاده از رسانه‌های جدید بمنظور درگیر ساختن جوانان، آموزش روزنامه‌نگاران  و تدارک دسترسی به اطلاعات فیلتر نشده محور پنجم گزارش رئیس جمهور آمریکا به کنگره است. 

به راستی این تفاوت رفتار در دولت اوباما برای چیست؟ مقامات دولت اوباما در یک زمان به کنگره می روند و توضیح می دهند که نگران نباشند تحریمها علیه ایران همچنان پابرجاست و ایران فقط در این مدت امضاء برجام به 3میلیارد دلار ازدارایی های خود رسیده است و در جای دیگر به کنگره می روند و برای رضایت آنها  از تصویب بودجه 55میلیون دلاری برای کنترل افکار عمومی در ایران خبر می دهند.

جالب اینجاست که رسانه های غربی مانند شبکه بی سی سی فارسی نیز که در مورد ادامه تحریم ها همچنان همسو با سیاست های امریکا هستند برای پیشبرد طرح های واشنگتن در زمینه فضای مجازی به میدان آمده و می کوشند تدابیر دولت برای خنثی سازی تهدیدات سایبری را به منزله محدودسازی اطلاعات برای مردم جلوه دهند.

این شبکه ها در فضای تبلیغی  خود دایه مهربانتر از مادر شده و دولت را برای مردم نامحرم  و بیگانه را محرم جلوه می دهند و وانمود می کنند اینترنت داخلی یا استفاده از شبکه های اجتماعی داخلی به معنای دسترسی دولت به اطلاعات آنهاست اما این را نمی گویند که شبکه هایی که در خارج از کشور به اطلاعات مردم دسترسی دارند چه هستند؟ 

در مورد تصمیم اخیر شورای عالی فضای مجازی ایران در باره تلگرام،  بی بی سی فارسی گزارش می دهد اگر تلگرام کاری را که از این شرکت خواسته شده است، انجام دهد، در آن صورت دولت بر محتوای مطالبی که در این شبکه رد و بدل می شود کنترل خواهد یافت، اما نمی گوید بیگانه بر اساس  اطلاعات مردم در خارج از کشور چه برنامه هایی برای کنترل افکار عمومی طراحی می کند. 

با مقایسه این دورفتار یک نتیجه می گیریم فراهم شدن زمینه برای تولید قدرت در ایران ممنوع، ایجاد فضا برای  تهدید ایران از طریق مستعمره مجازی،  مجاز است.

---------------------

بررسی و تحلیل / محمدمراد