شکوفایی القاعده مهمترین پیامد جنگ افروزی آل سعود در یمن

در این گزارش آمده است عملیات نظامی ائتلاف عربستان در یمن باعث توسعه و شکوفایی "امپراطوری اقتصادی" گروه تروریستی القاعدهشده است به گونه ای که هم اکنون مدعی آن است که در بخش هایی از یمن دولت خودخوانده تشکیل داده است.

با استناد به اظهارات بیش از 12 دیپلمات و مقام امنیتی و سران قبایل و اهالی شهر المکلا در یمن آمده است یکی از پیامدهای جنگ در یمن این است که القاعده اکنون قلمرو کوچکی دارد و با حمله به بانک‌های مرکزی محلی و بالابردن مالیات در بندر محلی این شهر به پول و ثروت می رسد.

القاعده بر 600 کیلومتر از اراضی ساحلی کنترل دارد و شهر المکلا مرکز استان حضر موت در جنوب شرقی یمن با جمعیت 500 هزار نفر را به عنوان پایتخت خود برگزیده است.

القاعده همچنین تلاش می کند که خود را به دیگر استانها در مرکز، جنوب و شرق و صنعاء برساند و به مراکز نظامی،امنیتی و دولتی حمله کند؛ از این رو بسیاری از مراکز مهم یمن برای مقابله با حملات انتقام جویانه القاعده تحت تدابیر شدید امنیتی قرار دارند.

رویترز همچنین نوشت حدود یکهزار جنگجوی القاعده در المکلا هستند و این گروه افزایش مالیات اهالی شهر را لغو کرده است و همچنین از قایق های تندرو مجهز به "آر.پی.جی" برای اعمال مالیات گمرکی کشتی ها استفاده می کند و در آن به احداث جاده و ساختن بیمارستان مباهات می ورزد.

بر اساس این گزارش، از دیگر منابع مالی گروه القاعده در یمن، ورود شرکت ملی نفت است که القاعده 1.4 میلیون دلار از این شرکت گرفته است و علاوه بر آن، حدود دو میلیون دلار روزانه از افزایش مالیات سوخت و کالاها هنگام ورود به بندر المکلا می گیرد.

آنچه مسلم است اینکه تقویت القاعده در یمن یکی از پیامدهای مهم تجاوز عربستان به یمن است هر چند که القاعده که در برخی از مناطق یمن از جمله در استان ابین و استان حضرموت طی سال های اخیر حضور داشته است ولی از حمله عربستان به عنوان فرصتی برای افزایش اعضا و تقویت موقعیت خود بهره گرفته است. برای مثال؛ شبه نظامیان القاعده روز دوم آوریل به یک زندان در شهر «مکلا» در مرکز استان حضرموت حمله و حدود ۳۰۰ زندانی را آزاد کردند در حالی که بسیاری از این زندانیان آزاد شده تجربه حضور در عملیات القاعده را داشتند.

«پاتریک کاکبرن»، نویسنده و کارشناس مشهور خاورمیانه، در روز 17 آوریل در مطلبی در روزنامه انگلیسی ایندیپندنت نوشت: «جنگ علیه یمن به سرکردگی عربستان دستاوردهای بیشتری به شبکه القاعده خواهد داد. اگر اسامه بن لادن زنده بود، افتخار می کرد که می دید شبکه القاعده در حال کنترل بر حضرموت از بزرگترین استانهای یمن است.» حتی اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا نیز جنگ عربستان علیه یمن را فرصت القاعده برای تقویت نفوذ خود در یمن عنوان کرد و گفت: «گروه تروریستی القاعده از درگیریها و چالشهای موجود در یمن سوء استفاده کرده و منافعی را کسب کرده است.

فدریکا موگرینی، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز روز ششم می در سخنرانی برای دانشجویان در پکن، پایتخت چین، گفت: «درگیری و آشفتگی در یمن درها را به روی قدرت گیری القاعده در این کشور باز کرده است که این روند بسیار خطرناک است زیرا القاعده در حال تلاش برای پر کردن خلاء به وجود آمده در یمن است.» عربستان اکنون ضمن اینکه در مرزهای خود با عراق شاهد حضور تروریستهای داعش است، در مرزهای خود با یمن نیز شاهد تقویت موقعیت القاعده است و این اتفاق نتیجه ای به جز افزایش تهدیدهای تروریستی علیه امنیت ملی و تمامیت ارضی عربستان نخواهد داشت. آل سعود با دست خود، خود و عربستان را به احاطه تروریستهایی در آورده است که البته نقشه های مهمی برای عربستان در سر دارند.

اگر بخواهیم به دیگر پیامدهای جنگ یمن برای عربستان اشاره کنیم بی شک بایستی اذعان کرد که افزایش انزجار افکار عمومی یمن از عربستان سعودی یکی دیگر از مهمترین پیامدهای جنگ برای عربستان است چرا که جنگ عربستان علیه یمن تاکنون هزاران کشته و زخمی داشته است و زنان و کودکان از قربانیان اصلی این جنگ هستند. زیرساخت های اجتماعی و اقتصادی یمن در نتیجه این جنگ از بین رفته است که از جمله این زیرساخت ها می توان به تخریب شش فرودگاه مسافربری، بیش از نیمی از کارخانه و زیرساخت های آب و برق و همچنین تخریب پادگان های نظامی یمن اشاره کرد.

با توجه به اینکه یمن فقیرترین کشور عربی خاورمیانه محسوب می شود، بازسازی این زیرساخت ها پس از پایان جنگ هزینه هنگفتی می طلبد که از توان دولت آینده یمن خارج است و از سوی دیگر صرف کردن منابع مالی برای بازسازی زیرساخت های از بین رفته، افزایش فقر و مشکلات اقتصادی مردم این کشور را به دنبال خواهد داشت.

این شرایط از دید مردم یمن پنهان نمانده است و سبب شد تنفر افکار عمومی یمنی از عربستان سعودی افزایش چشمگیری داشته باشد و به همین خاطر برخی از تحلیلگران در این باره عنوان می کنند که اگر تا پیش از این حوثی‌ها 40 درصد جمعیت یمن را تشکیل می ‌دادند، امروزه هر یمنی خود را یک حوثی و بخشی از نیروی مقاومت سراسری «انصارالله» می‌داند.

تخریب چهره آل سعود به عنوان خادمین حرمین شریفین و قرار دادن آل سعود کنار رژیم جنایتکار اسرائیل نیز بی شک یکی دیگر از پیامدهای جنگ عربستان علیه یمن است. آل سعود تاکنون تلاش زیادی انجام داد تا از حرمین شریفین به عنوان یکی از منابع قدرت نرم خود در جهان اسلام بهره گیرد. راهبرد اشتباه جنگ علیه یمن و پخش تصاویر زنان و کودکانی که قربانی این جنگ هستند، سبب شد آل سعود با این سوال مهم نزد افکار عمومی جهان اسلام مواجه شود که این چه خادم حرمین شریفینی است که همنوعان مسلمان خود را هدف بمباران جنگنده های خود قرار داده است؟

این چه خادمی است که همان جنایت های اسرائیل در غزه را علیه مردم یمن مرتکب می شود که بیش از نیمی از این مردم نیز از اهل تسننی هستند که آل سعود مدعی رهبری آنها را دارد؟ رسانه های اسرائیلی با تبلیغات زیاد و برجسته کردن جنایات اسرائیل علیه یمن عنوان می کنند که چه فرقی میان اقدامات عربستان علیه یمن و اقدامات اسرائیل در غزه وجود دارد؟ بدون تردید قرار گرفتن آل سعود کنار سران اسرائیل لکه ننگی برای خاندانی است که ادعای دفاع و خدمت به حرمین شریفین را دارد.

و اما در این بحث اگر بخواهیم در موردواقعیت جنگ عربستان علیه یمن و پیامدهای آن بیشتر صحبت کنیم باید این حقیقت را پذیرفت که این جنگ بی شک باعث شکست همه جانبه ریاض شده است و از این رو است که «گراهام فولر»، تحلیلگر برجسته و مشهور آمریکایی، عنوان کرد بدون شک عربستان سعودی در حال نشان دادن قدرت نمایی جدید و بی سابقه ای از طریق مداخله نظامی در یمن، بحرین، سوریه و احتمالا در لیبی است.

گراهام فولر می افزاید که «به نظر می رسد عربستان سعودی در پیشبرد دیدگاه ها و ایدئولوژی اش برای آینده خاورمیانه شکست خورده است. در عوض عربستان به دنبال ترویج ترس درباره مقاصد و قابلیت های ایران در خلیج فارس است. این در حالی است که صدور دستورات سعودی ها درباره اسلام شیعه منبع اصلی خصومت های فرقه ای و دشمنی ها است و این حملات نشانه ترس تدافعی عربستان است.»

کالین پاول، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا، نیز از جمله شخصیت هایی است که 41 روز پس از حمله عربستان علیه یمن انتقادهای صریحی و تندی علیه آل سعود مطرح کرده است. کالین پاول گفت: «ما اشتباه کردیم عربستان را به حال خودش رها کردیم تا به یمن حمله کند. ما نباید وعده های عربستانی ها را باور می کردیم. ملک سلمان و پسرش به ما گفتند که جنگ در یمن ۱۰ روز بیشتر طول نخواهد کشید و ارتش عربستان قادر است بعد از روز هفتم وارد صنعا شود.

بهر حال با این پیش فرض حمله انجام شد و ۴۱ روز بعد از حملات هوایی فغان هم پیمانان عربستانی مان را شنیدیم که کمک می خواهند برای این که یمنی ها همه را شوکه کرده اند. هیچ کس تصور نمی کرد که یمنی ها بتوانند وارد عربستان شوند و شهرهای مرزی را هدف بگیرند و سربازان عربستانی را بکشند و سلاح های عربستانی ها را تصرف کنند.» پاول افزود: ما حمایت نظامی و لجستیکی بزرگی از عربستانی ها کردیم اما اشتباه کردیم روی ارتش عربستان حساب کردیم برای این که این ارتش ضعیف است و وزیر دفاعش هیچ فکری درباره واژه جنگ ندارد و درست برای همین ما به دوستان عربستانی مان توصیه کردیم به درگیری ها پایان دهند.»

لازم به ذکر است که عربستان سعودی از ششم فروردین پارسال حملات هوایی در یمن را برای بازگرداندن قدرت به عبد ربه منصور هادی، رئیس جمهور فراری یمن آغاز کرده است ولی به دلیل بی نتیجه ماندن این حملات با پیشنهاد امریکا و به ابتکار سازمان ملل متحد از شب گذشته آتش بس در یمن آغاز شده است که مورد موافقت طرف های درگیر در این جنگ هم قرار گرفت، و از ساعت 21 به وقت گرینویچ، برابر با 01:30 به وقت تهران به اجرا در آمد.

نگاهی به مفاد پیشنویس توافق آتش بس در یمن

و اما در پایان این بحث لازم دانستم جهت اطلاع رسانی بهتر به خوانندگان عزیز به مفاد توافق آتش بس در یمن که توسط شبکه تلوزیونی المیادین لبنان به نقل از منابع نزدیک به جنبش مردمی انصارالله یمن منتشر شده و در شب گذشته ساعت 1:30 دقیقه به وقت تهران به اجرا در آمده است اشاره ای داشته باشم:طبق این توافق نامه انصارالله و کنگره مردمی متعهد می شوند از روز دهم ماه آوریل دست از اقدامات نظامی بکشند و این توقف درگیری ها تا زمان تکمیل مذاکرات و عقب نشینی و تحویل سلاح ادامه خواهد داشت و توقف درگیری ها شامل توقف همه حملات زمینی، هوایی و دریایی و تحرکات نظامی در مرز و داخل یمن می شود.

بر اساس این پیش نویس، طرفها اجازه دارند فقط برای دفاع از خود از سلاح استفاده کنند اما به شرط آنکه از کمترین میزان نیروبهره ببرند.

علاوه بر این، هیاتهای امدادی و انسانی باید بتواند بدون هیج مانعی به همه مناطق یمن دسترسی پیدا کنند. هم زمان با توقف درگیری ها، انصارالله و کنگره مردمی باید آرامش رسانه ای را رعایت کنند.

کمیته هایی محلی هم برای برقراری آتش بس تشکیل خواهند شد که هر کدام از آنها از دستکم هشت تن از بزرگان و ریش سفیدان بیطرف مورد قبول دو طرف تشکیل می شوند.

-----------------------------

بررسی و تحلیل / امین نجار