مصالحه تاکتیکی امریکا با ایرن و روسیه در سوریه

نشست ژنو 3 در مورد بحران سوریه امروز دوشنبه 25 ژانویه علی رغم اصرار  امریکا برای مشارکت عربستان و گروههای تروریستی تحت حمایتش در این نشست به بهانه نزدیکی مواضع واشنگتن به مواضع تهران / مسکو در مورد راه حل این بحران برگزار نشد .

جان کری وزیر امور خارجه امریکا در سفر خود به عربستان  روز یکشنبه در دیدار با ریاض حجاب هماهنگ کننده شورای عالی مذاکره کننده مخالفان سوریه گفته بود مخالفان باید به مذاکرات ژنو بروند در غیر این صورت حمایت همپیمانان شان را از دست خواهند داد. 

قرار بود در این نشست مخالفان و مقامات دولت سوریه زیر نظر استفان دمیستورا فرستاده سازمان ملل در باره روند تشکیل دولت انتقالی تحت ریاست بشار اسد گفتگو کنند .

اما مذاکرات جان کری و گروههای به اصطلاح مخالف سوری تحت حمایت عربستان از اختلافات عمیق در میان دوطرف حکایت داشت .ریاض همسو با گروههای تحت حمایت خود به این بهانه متوسل شده است که قبل از آغاز هر گونه مذاکره ای محاصره شهرها توسط ارتش سوریه باید متوقف شود و حملات روسیه و ارتش سوریه علیه مخالفان پایان یابد اما جان کری همسو با سرگئی لاوروف همتای روسی اش گفته است مخالفان سوری باید بدون هیچ پیش شرطی پای میز مذاکره بروند و گرنه حمایت واشنگتن را از دست خواهند داد .

اینکه از مخالفان سوری کدام گروهها در مذاکرات شرکت داشته باشند از دیگر موارد اختلافی است که ظاهرا در سفر جان کری به عربستان آشکار شده است در حالی که عربستان صرفا بر حضور گروههای سوری مخالفی که به همراه گروه تروریستی جیش الاسلام در نشست ریاض شرکت کرده بودند در مذاکرات تاکید می کند  جان کری می گوید دیگر مخالفانی که در نشست ریاض شرکت نکرده اند نیز می توانند در مذاکرات ژنو شرکت کنند. 

این موضع به مواضع روسیه نزدیک است که گروه جیش الاسلام را گروهی تروریستی می داند و از گروههای مخالفی که بر روش های مسالمت آمیز تاکید دارند برای شرکت در این نشست دعوت کرده است .

در مورد شکاف در مواضع امریکا و عربستان  در مورد بحران سوریه  میتوان به ابراز نگرانی  منذر ماخوس نماینده گروه موسوم به ائتلاف مخالفان سوریه  اشاره کرد که گفته است درخواست کری برای تغییر در ترکیب هیئت مذاکره کننده ائتلاف مخالفان و همچنین لزوم  تشکیل دولت وحد ملی در مرحله انتقال سیاسی در سوریه به معنای عملی شدن خواست ایران  است. 

وزارت خارجه آمریکا اخیرا دربیانیه ای اعلام کرد با نظر دولت سوریه برای تعیین سرنوشت سیاسی این کشور به وسیله مردم سوریه موافق است وشبکه فاکس نیوز بر مبنای این بیانیه  گزارش داد: دولت اوباما انتظار ندارد بشار اسد تا پیش از ماه مارس سال 2017 از قدرت در سوریه کناره گیری کند.

با این حال مسکو با رد این ادعا که در باره سرنوشت بشار اسد با مقامات امریکایی گفتگو کرده است اعلام کرد که موضع روسیه در قبال سوریه و سرنوشت رئیس جمهور آن تغییر نکرده و این امر باید توسط مردم سوریه تعیین شود.

ایران نیز با تاکید بر این موضع اصولی تاکید کرده است که این مردم سوریه هستند که باید در مورد ماندن مجدد یا رفتن بشار اسد نظر دهند .

در چنین شرایطی می توان مواضع  امریکا و عربستان را  در مورد بحران سوریه بطور جداگانه مورد تحلیل قرار داد .

اکنون سوریه شاهد پیروزی های چشمگیر ارتش و تثبیت دولت بشار اسد و شکست گروههای تروریستی شده که عربستان یکی از حامیان این گروههاست . بنا بر این مقامات آل سعود  می دانند که پس ازشکست در صحنه میدانی ، نخواهند توانست در میدان دیپلماتیک امتیازی به دست آورند و از این رو به کارشکنی روی آورشده و سعی دارند با حمایت مالی و تسلیحاتی از گروههای تروریستی به بحران سوریه ادامه دهند.

عربستان در یمن نیز همین الگو را دنبال کرد و پس از اینکه دید در صحنه میدانی پیروزی های چشمگیری به دست نیاورده است مذاکرات صلح یمن را به شکست کشاند .

اما تغییر درمواضع امریکا و اصرار به برگزاری  نشست ژنو را می توان با اشاره به نکات ذیل تحلیل کرد :

1/ زمان عنصر  حیاتی است هر چه دیرتر  مذاکرات از سر گرفته شود ارتش سوریه پیشروی های بیشتری خواهد کرد و برای امریکا کسب امتیاز دشوار تر خواهد شد .

2/  اینکه امریکایی ها با ماندن بشار اسد تا سال 2017موافقت کرده اند این فرصت را برای آنان فراهم خواهد کرد که بتوانند با شناسایی گروههای مورد نظر خود در تشکیل دولت آینده تاثیر گذار باشند .

3/ امریکا با دیدگاه بلند مدت و در یک زنجیره تحولات خاورمیانه را مد نظر قرار داده است وپس از توافق هسته ای مایل است از ظرفیت های ایجاد شده برای حل بحران سوریه و دیگر مسایل استفاده نماید .

4/ امریکا با نزدیک شدن به مواضع ایران و روسیه می کوشد در آینده مواضع تهران /مسکو را در مورد نامزد نشدن بشار اسد  برای  انتخابات ریاست جمهوری به خود نزدیک کند .

-------------

بررسی و تحلیل /   رضا  محمدمراد